Als je bekend
staat als iemand die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de
brouwnijverheid, dan levert dat met enige regelmaat kleine schenkingen op.
Krantenknipsels, bierviltjes, referenties naar archiefbronnen, en soms volle en lege
bierflesjes. Tot die laatste categorie hoorde een geschenk van de Haarlemse
stadsgids Thon Fikkerman. In dit geval een aluminium bierfles van de
Engel-Brauerei uit Schwäbisch Gmünd in Duitsland.
Tot ik deze fles kreeg had ik nog nooit metalen
bierflesjes gezien. De fles heeft een afbeelding van een militair te paard
uit het leger van Keizer Napoleon, de titel is “Bière de la Grande Armée”.
Inhoud van de fles 50 cl “Starkbier” met een alcoholpercentage van 7%, gebrouwen
en gebotteld in Duitsland door de Engel-Brauerei in Schwäbisch Gmünd (Baden-Württemberg).
Hoe het ooit gesmaakt heeft? Geen idee, want ik kreeg een lege fles…
 |
| De gebouwen van Engel Brauerei aan de Engelgasse |
De producent bestaat inmiddels niet meer. Een
onderzoekje op internet leerde dat de brouwerij gevestigd is geweest aan de
Engelgasse 2 in Schwäbisch Gmünd. De brouwerij moest wegens faillissement in
2001 de deuren sluiten. Weliswaar werd een deel van het bedrijf voortgezet door
de Stuttgarter Hofbräu AG, maar dat gold vermoedelijk voornamelijk contracten
met afnemers, en niet de brouwactiviteiten in de oorspronkelijke vestigingsplaats. De
brouwerij heeft vervolgens nog een tiental jaren leeg gestaan, tot aan de sloop
in 2011. Zoals vele plaatsen in west Europa had ook Schwäbisch Gmünd een rijke
brouwhistorie, met volgens het verhaal meer dan 200 brouwerijen, waarvan Engel
de laatste was.
Het lijkt er op dat Engel voornamelijk overleefde
door bier met een “gimmick” op de markt te brengen; vreemde namen werden soms
bedacht. Naast het Bière de la Grande Armée werden bieren op de markt gebracht
met fraaie namen als Bières des Druides, Golfers Choice, Neandertaler gesöff,
Trompe La Mort, Vamp’Beer, Voodoo Dark en Weihnachts-Engel Festbier Esclusiv.
De meeste tongen bracht het Fliegerbier in beweging. Als we de commentaren op
internet moeten geloven hunkeren diverse mensen nog steeds naar dit bier. Door
iemand werd gesuggereerd dat het Fliegerbier speciaal in aluminium flessen op
de markt werd gebracht vanwege het mindere gewicht. Piloten (Flieger) konden op
die manier hun bier makkelijker mee op reis nemen. Laten we hopen dat dit verhaal
niet op de waarheid is gebaseerd. Immers, een kratje Fliegerbier à 7% in de
cockpit zou de betrouwbaarheid van de Europese luchtvaart zeker niet
bevorderen! Ik houd het er op dat de naam alleen als een verkoopstunt is
gekozen.
 |
| Het beeldmerk van de brouwerij aan de gevel van het museum |
In zekere zin betekende de sluiting van Engel ook
de aanzet tot een positieve ontwikkeling. Een aantal onderdelen van het gebouw
werd door een tweetal verzamelaars gered van de sloop, en deze zijn inmiddels
onderdeel van de collectie van het Schwäbisch Gmünder Bier- und Jagd-Museum. Op
een van de foto’s met een uitstalling van de bierflessen van Engel is zelfs
mijn fles te herkennen…
Verwijzingen:
http://www.schwaebisch-gmuender-bier-und-jagd-museum.de/index.html
